23 februari 2008

Regels zijn nu eenmaal regels

Toen Nederland onderdeel was van het Fransche Keizerrijk, ook wel het Empire Français genaamd, werden er nieuwe regels ingevoerd. De Burgerlijke Stand, om een voorbeeld te noemen. Het bijhouden van dopen, huwelijken en overlijdens in kerkboeken was niet nauwkeurig genoeg. Er diende van alles en nog wat te worden vastgelegd en om aan te geven hoe dat precies moest werd een uitgebreid reglement opgesteld.
Om ervoor te zorgen dat iedereen van de nieuwe regels op de hoogte was, werden er affiches van gemaakt, die moesten worden opgehangen op "plaatsen in de gemeente, waar zulks gebruikelijk is". Ik heb in het archief zo'n aanplakbiljet gevonden en even op de foto gezet. Klik er op om een groter formaat op je scherm te krijgen en lees dan wat er allemaal werd voorgeschreven.

15 februari 2008

Eindelijk, daar is-ie dan!


Een document dat bijna 213 jaar veilig in een archiefdoos heeft liggen rusten, is vandaag aan het daglicht gekomen. Het gaat om het plakkaat van 8 juni 1795, waarin wordt gesteld dat het begraven van lijken in kerkgebouwen niet meer is toegestaan. Voortaan dient de lijkbezorging plaats te vinden buiten de kerk. Dit besluit werd genomen door de Privisionele Raad, zeg maar een soort regering van de Bataafse Republiek. Trots staat in de ondertekening, dat het plakkaat is uitgegeven in het eerste jaar van de Bataafse Vrijheid.
Vrijheid, gelijkheid en broederschap. Vooral die gelijkheid van toen kan ons nu voor grote raadsels stellen. In het genoemde plakkaat staat namelijk ook dat familiewapens en andere onderscheidende zaken (titels bijvoorbeeld) niet meer nodig zijn, als beledigend worden ervaren en terstond weggehaald moeten worden. Heel wat grafzerken zijn als gevolg hiervan te grazen genomen. Wapens werden weggebikt en ook werd rigoreus de beitel gezet in al dan niet adellijke titels. Heel soms ontsnapte een steen aan dit lot, bijvoorbeeld doordat de kerk werd gebruikt als stal voor vee en de steen schuil ging onder een lading mest.
Ik zal van dit plakkaat een betere foto maken dan degene die bij dit stukje staat. Die geeft namelijk weer hoe het papier uit de archiefdoos is gekomen. Ik heb echter deelopnamen gemaakt, en die ga ik aan elkaar monteren. Een transcriptie van de tekst zal over enige tijd op een centrale plaats op internet worden geplaatst.

Dat "over enige tijd" werd dus minder dan één dag. Even stevig doorwerken en zowel de foto als de transcriptie staan nu op de website van Herman de Wit.