15 september 2012

Verdwenen straatnamen in Amsterdam

Het gaat nu niet om de straatnamen die echt zijn verdwenen, zoals de Katersteeg waar ik het al eens over heb gehad, maar om de straatnamen die de bezetter niet welgevallig waren. Die namen moesten het veld ruimen. Zo werd het Jonas Daniƫl Meijerplein omgedoopt in Houtmarkt, om een voorbeeld te noemen. Ik wist wel dat er meer namen waren veranderd, maar niet precies om welke straten het nu precies ging. Ik ben daar in gedoken na het zien van de woningkaart van mijn opa, die aan de Sarphatistraat heeft gewoond:


Het gaat om de met potlood aangebracht aantekening in het bovenvak van de kaart. Hier een detailopname zodat het wat beter te zien is.


De naam is dus in de oorlog gewijzigd (in Muiderschans) en toen de oorlog voorbij was, werd zo snel mogelijk de oude naam weer teruggezet. Hersteld in mei 1945, dus.
Maar waarom moest de naam Sarphatistraat eigenlijk het veld ruimen?
Daarop geeft Wikipedia het antwoord: "Samuel Sarphati (Amsterdam, 31 januari 1813 – 23 juni 1866) was een Joods arts, chemicus, weldoener en broodfabrikant. Hij speelde een belangrijke rol in de ontwikkeling van het onderwijs, de volksgezondheid, de stedenbouw en de nijverheid van Amsterdam in het midden van de 19e eeuw."

Ook andere straatnamen moesten er aan geloven. Joodse naamgevers werden geweerd en ook straten en pleinen die naar leden van het Koninklijk Huis waren genoemd kregen een andere naam. Dat is te lezen in het volgende krantenbericht, gehaald van de website van de Koninklijke Bibliotheek:


Op de site van het Verzetsmuseum lezen we tenslotte nog het volgende: "Wat opvalt aan dit alles is dat er geen straten naar nationaal-socialisten werden genoemd, er kwam dus geen Mussertplein of Van Geelkerkenlaan. Alle naamsveranderingen werden per raadsbesluit van 18 mei 1945 teruggedraaid. Na 1945 zijn er veel Amsterdamse straten naar verzetsmensen genoemd, onder meer in het nieuwe Osdorp."

Geen opmerkingen: