Het verhaal achter een 100 jaar oude penning

De bovenstaande penning was van mijn grootvader, Pier Hettema. Aanvankelijk was er niet veel bekend over de penning, in de familie wist men alleen dat het 'iets met honden te maken had'. Zoveel was wel duidelijk, gezien de voorstelling op de penning: een veldwachter of politieman met een hond, die aan de hand van een achtergebleven schoen op zoek gaan naar iemand. Je kunt je daar van alles bij voorstellen natuurlijk, het was iemand die slachtoffer was geworden van een misdrijf, iemand die spoorloos was verdwenen of iemand die betrapt was tijdens een inbraak en een van zijn schoenen had achtergelaten. Opa was bij de politie in Amsterdam, van 1908 tot 1915, dus het moest wel gaan om een gebeurtenis in Amsterdam.

Het Stadsarchief
Een verder aanknopingspunt is de datum die in de penning is gegraveerd: 18-10-1914. Misschien dat in een krant van die datum wat meer te vinden zou zijn? De aangewezen plek voor zo'n speurtocht was - een jaar of 10 geleden - het Stadsarchief van Amsterdam, toen nog knus gevestigd aan de Amsteldijk. Ze hadden daar Amsterdamse kranten op microfiche en ik ben een halve zaterdag bezig geweest om de verfilmde krantenpagina's te bekijken. Dat lukte en zo kwam ik er achter dat op 18 oktober 1914 een demonstratie was gehouden van politiehonden. Plaats van handeling: het IJsclubterrein in de hoofdstad, nu beter bekend als het Museumplein. Voor de demonstratie werd entree gevraagd en het batig saldo was bestemd voor het Steuncomité. Ik heb toen een afdruk gemaakt van het microfiche, maar het resultaat was niet echt leesbaar.

Koninklijke Bibliotheek
Oude kranten worden niet alleen bewaard door de archieven, maar ook door de Koninklijke Bibliotheek (KB) in Den Haag. Daar staan de kranten niet op fiche, maar op rolfilms en in een aparte Micro Zaal kon je die films bekijken en afdrukken. De kwaliteit van die afdrukken was al weer beter, met als gevolg leesbare kopieën. Maar wel op papier, met ieder vliegenpoepje en kreukeltje van de originele pagina weergegeven in genadeloos zwart/wit. Nadeel: sommige woorden vielen weg in een zwarte schaduwvlek. Er was wel een trucje voor, door nogmaals een afdruk te maken, met een lichtere instelling van de apparatuur, maar dat kostte weer extra tijd en extra geld (10 eurocent per afdruk, dus dat viel nog mee).

Kranten.kb.nl
Een verdere verbetering kwam, toen de KB besloot, om kranten te digitaliseren en aan te bieden op een website. Dat werd dus kranten.kb.nl, een site die inmiddels is opgegaan in een groter geheel onder de naam Delpher. Via dat kanaal kreeg ik nog meer informatie over de gebeurtenissen op 18 oktober 1914. Hier een aankondiging van de dag:

En een dag later stond er een verslag in de krant over de demonstratie. Dat ziet er zo uit:

Delpher.nl
Zoals gezegd, de website kranten.kb.nl is opgegaan in het grotere verband Delpher.nl. Op die site zijn de kranten van de KB terug te vinden, maar ook boeken en tijdschriften van andere instellingen. Het lijkt er een beetje op, dat de servercapaciteit van Delpher.nl wat te klein is om alle bezoekers ten dienste te staan. Soms duurt het erg lang voordat een zoekresultaat op het scherm komt. Op andere momenten krijg je geen hits op een zoekvraag (terwijl je vroeger wel een hele reeks hits kreeg). Laten we hopen dat ditr kinderziekten zijn en dat de capaciteit wordt vergroot.